Ergenlik dönemindeki çocuklar, biz farkına varmasak da aslında fiziksel, psikolojik ve hormonal olarak devasa değişiklikler yaşayarak, çocukluk çağından çıkarak birer yetişkin olma yoluna girerler. Bu değişim süreci, çocukların kendi karakterleri ve becerileri ile ilgili heyecan verici keşifler yaşadıkları bir dönemdir. Heyecanlı keşifler kadar, bir yetişkin olmak için atılan adımlar bazen zorlayıcı olabilmektedir. Çocuklarımızı bu süreçte anlamak ve gerektiğinde yanlarında olmak için beyin gelişimlerini ve yaşadıkları değişimleri anlamak önem taşır. Biz de bu hafta ergenlerin beyin gelişimi ve yaşadığı değişimleri sizler için derledik.
Ergenlerin Beyni Neden Farklı Çalışır?
Ergenlik dönemindeki çocukların yetişkinler için problemler çıkarması hem olası hem de oldukça normaldir. Çocukların yaşadıkları değişimlerle başa çıkmasına yardımcı olabilmek için sizin benimseyebileceğiniz anlayışlar ve yöntemler mevcuttur. Bunun ilk adımı onları anlamaktan geçer. Ergenler;
– Bizlerden daha dürtüseldir.
– Duyguları ve sosyal ipuçlarını yanlış anlamaya meyillidir.
– Fiziksel tartışmalara girip bazı kazalar yaşayabilirler.
– Risk almaya ve tehlikeli seçimler yapmaya eğilim gösterebilirler.
Çocukluktan yetişkinliğe dönüşme süreci oldukça komplekstir. Ergenler, çocukluk ve yetişkinliklerinde sergileyeceği davranışlardan çok farklı davranışlar gösterebilirler ve gelişimin yaşandığı her alanda farklılıkları izlenebilir.
Fiziksel ve Seksüel Gelişim
Ergenlerde fiziksel değişim mutlak bir şekilde gözlenebilir. Hem kız hem de erkek çocuklarda tüylenme yaşanır. Boyları uzar. Çoğu kız çocuğu 16 yaşına geldiğinde yetişkin boyuna ulaşmış olur. Erkeklerde ise bu genellikle 18 yaşta gerçekleşir. Kız çocukları regl yaşamaya başlarken, göğüsleri gelişir, erkeklerde ise ses çatallaşır ve kalınlaşır.
Bu dönemde ergenlerin beyninde yaşanan gelişim oldukça önemlidir. Beyinde ergenlerin davranışlarını ve duygularını kontrol eden alanlarda ciddi gelişimler yaşanır. Risk ve ödül ölçme mekanizmaları, daha etkin düşünme kabiliyetleri artar. Bu değişim ve gelişim, ergenlerin düşünme ve davranış şekillerini de etkiler. Ergenler cinsel bir farkındalığa ulaşır ve seksüel olarak aktif olmaya eğilim gösterirler. Fiziksel olarak öncekine göre daha aktif ve güçlü olmaları, spor alanına yönlendirilmeleri ile pozitif bir hale dönüştürülebilir.
Bilişsel Gelişim
Fiziksel gelişimin yanı sıra ergenlerin düşünme biçimleri de gelişim gösterir. Bilişsel olarak gelişen ergenler, soyut düşünme becerisini güçlendirirler. Hayal gücü ve karmaşık nedensellik konularında gelişim yaşayan ergenler matematik gibi alanlardaki soyut konseptleri kavramaları kadar ruhani meseleler ve aşkla ilgili yeni fikirlere sahip olmalarına da neden olabilir.
Soyut düşünme becerisi oluşurken, ergenler büyük riskler alabilirler. Ancak olgunlaştıkça, nedensellik kurma becerileri artacak ve daha mantıklı olacaklardır. Meseleleri kendi açılarından ele alarak, öznel yargılara sahip olmaları, seçimlerinin sonuçlarını tahmin ederek hareket etmeleri de yine bu dönemle birlikte gelişir.
Elbette bu gelişim birden bire gerçekleşmeyecektir. Ergenliğin erken dönemlerinde soyut düşünme ve nedensellik kurma becerileri daha çok okul ödevleri ya da evdeki sorumluluklarda kendini gösterse de zamanla hayatın her alanında daha çok soru sormaya, daha çok sonuca varmaya ve daha akıllıca seçimler yapmaya başlayacaklardır.
Duygusal Gelişim
Ergenlik döneminin karmaşasında çocuklar genellikle yaşıtlarından duygusal destek beklerler. Aileleri ile daha çok çatışma yaşar, onlardan uzaklaşırlar. Ancak ergenliğin son dönemlerinde yine ailelerine yaklaşacaklardır. Özellikle hemcinsleri arasından seçtikleri arkadaşları ile yakınlık kuran çocuklar, daha fazla bağımsızlık isteyeceklerdir.
Fiziksel değişimler, duygusal gelişimlerini de etkileyecek, dış görünüşleri ile ilgili endişeler duyabileceklerdir. Ancak ergenliğin son döneminde kendilerine duydukları güven tazelenecek ve kendileri ve vücutları ile yeniden barışabileceklerdir.
Ergenlerin ahlaki gelişimi de bu süreçte devam eder. Yaşları ilerleyip olgunlaştıkça neyin ahlaki olduğunu kendi değer yargılarının neler olduğunu yavaş yavaş anlayacaklardır. İlk başta, sosyal hayatta dengelerini sarsan kurallar ile ilişkileri de seçimleri doğrultusunda iyileşecek ve dengeyi bulmayı ergenliğin son dönemleri ile birlikte başaracaklardır.
Ergen Danışmanlığı hizmetlerimizden faydalanmak için bize ulaşabilirsiniz.