Çocuğunuzun ergenliğe girişiyle birlikte, birçok değişimi gözlemeye başlarsınız. Bu değişimler, hem fiziki hem duygusal hem de davranışsaldır. Elbette çocukluktan yetişkinliğe geçilen bu dönemde çocuklarınızın zorlandığını, yaşadığı hormonal ve duygusal değişimlerin, üzerinde yarattığı olumsuz etkileri en aza indirmek istemeniz doğaldır. Bu isteği yerine getirirken, onun üzerinde baskı kurmadan, değişimleri, büyüyüp gelişmesini dikkatli ve destek veren bir şekilde gözlemeniz, gelecek hayatını etkileyecek riskli davranışlardan uzak tutmaya gayret etmeniz önemlidir.
Asosyal Olan Ergen Bireyler
Ergenliğe giren çocuğunuzun karşılaşabileceği problemlerden biri de sosyal kaygı bozukluğudur. Bu sorun ve başa çıkma yöntemlerinden bahsetmeden önce kısaca sosyal kaygı bozukluğu nedir sorusuna cevap vermek gerekir. Sosyal kaygı bozukluğu kişinin, izlenmekten, yargılanmaktan, küçük düşmekten ya da alay edilmekten aşırı ve mantıksız bir şekilde korkması olarak açıklanabilir. Bu kaygı bozukluğu, bu aşırı ve gerçekdışı korkudan yola çıkarak sosyal fobi olarak da anılmaktadır. Sosyal kaygı bozukluğu nedenleri denilince net ve belirgin bir sebepten bahsedilemez. Genetik ve çevresel faktörlerin bir arada bu bozukluğa neden olduğuna inanılmaktadır. Çocuklarda sosyal kaygı bozukluğu görülmesine neden olan çevresel sebepler arasında; aşırı eleştirel, kontrolcü ve korumacı anne babalar, alay edilme, dalga geçilme, aile içi çatışmalar veya cinsel istismar olmak sıralanabilmektedir.
Sosyal kaygı bozukluğu belirtileri; bilişsel, fiziksel ve davranışsal olarak izlenebilir. Çocuğun tanımadığı kişilerle bir arada olacağı durumlardan korkması, başkaları tarafından yargılanacağını düşünmesi, utanmaktan, küçük düşmekten korkması, başkalarının kaygısını anlayacağını düşünmesi gibi durumlar bilişsel belirtilere örnektir. Çocuğun, sosyal ortam ve durumlarda; terlemesi, kızarması, ellerinin titremesi, kaslarında gerginlik ve kalp atımının hızlanması gibi belirtiler fiziksel belirtiler için doğru örneklerken, sosyal ve performans gerektiren aktivitelerden kaçınması, sosyal ortamlardan kaçması, kendini güvene alacak metotlar geliştirmesi davranışsal belirtilere örnek verilebilir.
Çocuğunuzu Sosyal Deneyimler Yaşamaya Teşvik Edin
Ergen çocuğunuzu korumak isteyebilir, yaşadığı sıkıntıyı sonlandırmak için onu sosyal ortam ve durumlardan uzak tutmaya çalışabilirsiniz. Ancak uzun vadede bu davranışınızın ona iyiliği dokunmayacaktır. Bunun yerine kendine güveninin artacağı ortamlar hazırlayın. Buna küçük yaşlardan itibaren başlayın. Kendi görüşlerini belirtmesine izin verin. Örneğin en basit adım olarak bir restoranda sipariş vermesini, bir markette alışveriş etmesini sağlayın.
Hedef Belirleyin
Çocuğunuzla birlikte onun ilgi alanlarını içeren bir hedef belirleyin. Örneğin bir spor kulübüne ya da hobisine yönelik bir etkinliğe katılmasını sağlayın. Burada ilgi alanı olduğu için kendini daha iyi ifade edecek, daha katılımcı olacak ve kendine güveni ile sosyal becerileri artacaktır.
Rahatlamasına Yardımcı Olun
Kaygı bozuklukları, yıpratıcı ve yorucudur. Bu nedenle çocuğunuzun kaygı durumunu azaltıp, rahatlaması için ona alan sunun. Bu noktada onun sevdiği resim, müzik, sinema gibi aktivitelerin yanı sıra, ruh hali üstünde etkileri kanıtlanmış egzersiz, yürüyüş gibi aktivitelere katılmasına ön ayak olun.
Dinleyin
Çocuğunuz için yapacağınız en iyi yardımlardan biri de onu gerçekten dinlemektir. Çocuğunuzu, kaygılarını, nasıl hissettiğini dinleyin. Sonra ona yaşadığı duyguların ve kaygıların, ergenler için normal olduğunu anlatın. Gerektiğinde kendi ergenliğinizde yaşadıklarınızdan örnekler verin. Daha önceki sosyal durumlarda nasıl başarılı olduğunu ve ilerleme kaydettiğini hatırlatın.
Çocuklarda Sosyal Kaygı Bozukluğu Tedavisi
Çocuğunuzun kaygı seviyesi, günlük hayatını sekteye uğratıyor, akademik ve sosyal hayatında potansiyelini sergilemesini engelliyorsa, okula gitmeyi bıraktıysa, kendine zarar verecek davranışlarda bulunuyorsa tedavi için bir uzmana başvurmanız çok önemlidir. Bu durumda uzman, genel ve detaylı bir değerlendirme yapacak, ilaç ya da terapi gibi etkin tedavi yöntemleri ile çocuğunuza yardımcı olacaktır. Eğer Konya ergen danışmanlığı arayışı içindeyseniz, Psikon Terapi uzman kadrosu ile size ve sosyal kaygı bozukluğu yaşayan çocuğunuza yardımcı olabilir.